De vooruitzichten voor economie en arbeidsmarkt in Groningen en omstreken: top of flop?

"Met de stad gaat het hartstikke goed" dat zijn de openingswoorden van professor Jouke van Dijk op de winterlezing van de Vrienden op 29 januari 2020. Het is volle bak in de hal van de Groninger Archieven op die woensdagavond. En van een Coronacrisis weten we nog niks…

In het interview met hem in het laatste bulletin hebben we al kunnen lezen dat professor Jouke van Dijk, behalve hoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse aan de RUG, nog een handvol andere functies bekleedt, waaronder directeur van Waddenacademie en voorzitter van de vakgroep Economische Geografie. De juiste man om ons bij te praten over de economische aspecten van 'Stad en ommeland'

Wat speelt er
Aan de hand van een enorme hoeveelheid beeldmateriaal en in hoog tempo schetst Van Dijk de (economische) situatie van stad en provincie afgezet tegen het Nederlands gemiddelde. Vooral na 2014 is het nog nooit zo goed gegaan in de stad. De provincie als geheel komt aardig overeen met het landelijk gemiddelde als we inzoomen op onderdelen als inkomen, werkloosheid, vacatures, uitkeringen etc. Binnen de provincie is er wel een duidelijk verschil tussen de stad en het Westerkwartier aan de ene kant en het bevingsgebied en oost-Groningen anderzijds. Deze laatste 2 gebieden doen het op bijna alle terreinen slechter. Via een snelle berekening wordt ons getoond dat het met de 'braindrain' uit de stad wel meevalt (ca 10%). Wat Van Dijk betreft moeten we stoppen met het doemdenken over krimp, nergens voor nodig. We kunnen de energie beter steken in goede (bestuurlijke) samenwerking.

Kansen en bedreigingen
Kansen en bedreigingen voor stad en ommeland zijn er genoeg volgens van Dijk. Als de energietransitie doorgaat zal de krapte op de arbeidsmarkt alleen maar toenemen. Voorlopig zal waterstof niet onze redding zijn, daarvoor is de onrendabele top (100 miljoen per jaar) tot 2030 veel te groot. En wij lopen als Nederland behoorlijk achter als het gaat om het winnen van groene energie (het is nu 8%, het zou in 2020 14% moeten zijn). Er zitten nogal wat nadelen aan elektriciteit, de eigendomsrechten voor de grondstoffen van accu's zijn in Chinese handen. Meteen ontstaat er een levendige discussie met de betrokken zaal die toch echt na de pauze gevoerd moet worden. Kansen ziet Van Dijk vooral in de ontwikkeling van het toerisme in de regio met kansen juist voor werkzoekenden op MBO 2 en 3 niveau. Dan moeten er wel keuzes gemaakt worden. Gaan we voor duurzaamheid of mikken we op massa toerisme. Om aan te geven dat we het hebben over een groeimarkt illustreert Van Dijk dat met de quote: "voorbij Garnwerd moet je brood meenemen". Hij vergelijkt onze waddenkust met die van Noord Duitsland, een wereld van verschil en dus een wereld te winnen. Investeringen in onderwijs en infrastructuur zijn wel noodzakelijk. Eindelijk de Friesenbrücke repareren, het vliegveld niet kwijtraken, de Lelylijn aanleggen en niet te vergeten snel internet. Verder hebben we als stad een prachtig schoon exportproduct (afgestudeerden). Kortom van Dijk is optimistisch als het gaat over de economische ontwikkeling van de stad (en regio).

Discussie
De vragen en opmerkingen die al tijdens de lezing begonnen, worden na de pauze geanimeerd voortgezet. Het loopt van investeren van onderwijs voor alle kinderen, tot de tafelkleedjes in Noordpolderzijl. Naar aanleiding van zijn opmerking over waterstof wil Van Dijk nog wel even kwijt dat hij niet tegen waterstof is, maar dat we zeker de eerste 10- 15 jaar niet genoeg hebben. We hebben eerst meer groene stroom nodig in Nederland. De discussie over toerisme mondt uit in de conclusie dat we als noorden vooral geïnvesteerd hebben in marketing, maar veel te weinig in het product zelf! Er liggen ook mogelijkheden in het Nationaal Programma Groningen. Dan wel graag op een praktische manier, niet moeilijk doen als een dorp wat wil en alstublieft geen ellenlange procedures.

In zijn slotwoord vat de voorzitter van de avond, Pieter Bootsma, de sfeer in de zaal als volgt samen:
'We gaan allen vrolijk naar huis!'