De Hoogbouwnota

Groningen moet bouwen en op een beperkt beschikbaar oppervlak betekent dat ook hoogbouw, of misschien ‘hoger bouwen’? De laatste tijd verrijzen (naar onze mening) op bij toeval vrijkomende plekken, ad hoc dus, in de omgeving (wervelwind producerende) of gewoon fysiek detonerende woontorens. Soms lijken daarbij regels omtrent een fatsoenlijke bewonersparticipatie nauwelijks een rol te spelen… Gelukkig broedt de gemeente al enige tijd op nieuw beleid, de hoogbouwnota, inzake hoger bouwen.
De Vrienden formuleerden voor de gemeente een aantal aandachtspunten. Algemeen uitgangspunt voor de Vrienden is: wat kan een locatie dragen?

Checklist bij de nota hoogbouw Gemeente Groningen 2023

Het bestuur van de stichting Vrienden van de Stad Groningen heeft ten behoeve van de beoordeling van de “Hoogbouwnota” die de gemeente Groningen in de loop van 2023 zal uitbrengen een checklist opgesteld.

Hierin zijn die onderwerpen opgenomen waarvan de Vrienden menen dat ze in enige vorm in de nota terug te vinden moeten zijn en vragen waarop in de nota het antwoord verwoord moet zijn. Ze staan niet in volgorde van belangrijkheid, alle verdienen aandacht.

1. Wat verstaat men onder Hoogbouw in de nota.
Toelichting: welke definitie hanteert de gemeente. Wordt hier midden-hoogbouw met 6 tot 8 verdiepingen of hoog met 15 tot 20 verdiepingen bedoeld? Welke vorm lost de woningnood beter op?

2. Wat is de doelgroep voor wonen in hoogbouw en hoe groot is die.
Toelichting: de kosten van hoogbouw zijn hoog, bouw je dan voor een elite? Veel jonge gezinnen prefereren een tuin of een ruim appartement met meer dan 2 slaapkamers. Hoe bouw je hoogbouw voor sociale middengroepen? Indien huur, dan worden deze huizen te duur. Ouderen wensen contact te houden met wat er op straat gebeurt en zullen een woning willen op een lagere verdieping waar dat contact nog mogelijk is. Is er wel een markt? En is er een markt voor kantoren in hoogbouw?

3. Wat bepaalt de locatiekeuze.
Toelichting: plm. 20 jaar geleden ging de gemeentelijke nota over ‘lege plekjes’. Worden er nu hoogbouw zones, of individuele locaties aangewezen met dan monumentalere hoogbouw? Verder voert de gemeente een discussie over zichtlijnen in de stad.
Welke invloed heeft een hoogbouw locatie op zichtlijnen?

4. Wat is de betekenis van geldende bestemmingsplannen?
Toelichting: wordt er gebouwd overeenkomstig het door de raad vastgestelde bestemmingsplan? Daarin staan namelijk de normen aan wat ‘een locatie kan dragen’. En staat een bestemmingsplan hoogbouw niet toe, legt het college dan een bestemmingsplanwijziging aan de raad voor of volgt alleen consultatie van de gemeenteraad? Hoogbouw grijpt namelijk in allerlei opzichten stevig in in de wooncondities van de omwonenden zonder dat zij hiermee rekening konden houden gegeven de voorwaarden van het vigerende bestemmingsplan. Daarom moet zorgvuldig worden omgegaan met een bestemmingsplan wijziging en moet de gemeenteraad zich over een dergelijk project uitspreken.

5. Wat is de rol van projectontwikkelaars, de gemeente, woningbouwcorporaties en de RUG. Is duidelijk wat de taak van de markt en van de gemeente is?
Toelichting: realiseerbaarheid, koop/huur, percentage sociale woningbouw: vgl. Stadshavens, stationsgebied, wie bepaalt wat? Wie bepaalde als specifiek voorbeeld de studentenhuisvesting aan de Vrijdemalaan, een losstaande stapeling van containers liefst 18 verdiepingen hoog.

6. Inpassen in de omgeving.
Toelichting: hoe worden aanwonenden betrokken bij de planvorming; hoe staat het met licht/bezonning, wind/tocht; wordt rekening gehouden met de leeftijd en hoogte van de aangrenzende bebouwing. Specifiek voorbeeld het ‘Project Q’ aan de Ketwich-Verschuurlaan.
Hoe is de groenvoorziening, voor hoogbouw van 8 verdiepingen staat deze gelijk aan die voor laagbouw. Is de infrastructuur (bereikbaarheid, parkeren, opladen, afvalcontainers) voldoende of moet die aangepast worden?

7. Hoe wordt de ‘plint’ ingericht?
Toelichting: zijn dat kelderboxen, een parkeergarage kortom een dichte wand, of worden er voorzieningen gevestigd zoals winkels.
Zie hierbij ook de wensen van het Platform ‘Ruimte voor Lopen’ waarin aandacht wordt gevraagd voor met aandacht voor het lopen in de wijk. Een dichte plint bij een flat vermindert de sociale veiligheid.

8. Is ‘optoppen’ ook hoogbouw?
Toelichting: hoogbouw in de binnenstad lijkt nog ongewenst, hooguit in de eerste schil eromheen lijkt men er ruimte voor te bieden. Maar is ‘eindeloos optoppen’ in de binnenstad wel toegestaan?

foto: Studentenflat Vrydemalaan, Bron Gemeente Groningen