Aan burgemeester en wethouders van Groningen

Groningen, mei 2014

Betreft: zienswijze m.b.t. beeldkwaliteitsplan Oostwand Grote Markt

Geachte College,

Als Stichting Vrienden van de Stad Groningen hebben we de herziening van het beeldkwaliteitsplan en de daaraan verbonden partiële herziening voor het bestemmingsplan Oostzijde Grote Markt bekeken en beoordeeld. Het uitgangspunt van het oorspronkelijke beeldkwaliteitsplan, een klassieke uitstraling geïnspireerd op de zuidwand van de Grote Markt, blijft hierbij uitgangspunt. We vinden het terecht dat dit uitgangspunt blijft gelden voor het nieuwe beeldkwaliteitsplan.
De aanleiding voor de partiële herziening is dat de ontwikkelaar wil inspelen op de vraag naar grotere bouwvolumes. Wij vragen ons af of dit daadwerkelijk moet leiden tot een herziening. Wat wijzigt is dat er minder gebouwen dan oorspronkelijk gedacht zullen worden gerealiseerd. Kennelijk vraagt de ontwikkelaar dan om grootschaliger gebouwen met minder of zonder geleding. Echter; het uitgangspunt moet zijn dat de klassieke uitstraling blijft gehandhaafd. Dat betekent dat de gevelwand de daarbij horende geleding krijgt. Voor de sfeer die het gebouw/de gebouwen naar de Grote Markt uitstralen is dit bepalend. Dat is ook bij een groot bouwvolume realiseerbaar d.m.v. geleding van de gevel. Ook het herziend beeldkwaliteitsplan is hierop gestoeld.
Eenzelfde redenering geldt overigens ook voor de levendigheid op de begane grond. Om te voorkomen dat hier sprake zal zijn van een doodse gesloten wand zouden hier kleinschalige winkels o.i.d. dan wel een op levendigheid gerichte indeling van de functie van het gebouw een rol kunnen vervullen.

De ontwikkelingen naar aanleiding van de recente crisis zijn nauwelijks te voorzien. Dat betekent dat de kans groot is dat er binnen afzienbare tijd opnieuw een vraag komt om de plannen te herzien. Daardoor zal de beoogde kwaliteit van de Oostwand voortdurend onder druk staan. Wij vragen ons af of het niet verstandig is om nog enige tijd met de invulling te wachten tot het echt duidelijk is wat er komt.
Zoals eerder gezegd: een belangrijk gegeven bij de partiële herziening is dat het aantal gebouwen minder moet kunnen zijn dan oorspronkelijk gedacht, dit vanwege de verwachte vraag naar grotere volumes. Voor de stedenbouwkundige kwaliteit is het wel zaak dat er voldoende geleding in de gevels blijft. Anders dreigt de Oostwand te massaal te worden. In de voorstellen van stedenbouwkundige Müller wordt hier nadrukkelijk aandacht aan geschonken.
Echter; het overkluizen van de straat richting de Nieuwe Markt zal wel zorgen voor extra massaliteit. Wij zijn dan ook bepaald tegen het overkluizen van de straat. Vergelijking met bv. De Passage te Den Haag gaat niet op omdat daar sprake is van een overdekking door glas aan de top van de gebouwen waardoor er een duidelijk gevoel van licht en ruimte ontstaat. Bovendien is daar een veelheid van winkels aan de passage gelegen. In de voorstellen voor de overkluizing aan de Oostwand ?zelfs als er een ‘lichtkoof’ wordt gerealiseerd- blijft er ruimtelijk sprake van een gang van beperkte hoogte, met (deels) een afgesloten donker dak. Geen verbinding met een zekere allure, wat je als verbinding naar de Nieuwe Markt toch mag verwachten. Bovendien is er dan vanaf de Grote Markt geen zicht via de straat op het Forum (en omgekeerd).
Ook een visueel open verbinding (luchtbrug) tussen de wanden van de straat wijzen wij af. Bij een bedrijf gaat het om het optimaal gebruiken van de beschikbare ruimte. Veelal betekent dit het maximaal gebruiken van die ruimte. Dat houdt in dat de open verbinding al gauw wordt dichtgezet met allerlei zaken en van openheid geen sprake meer zal zijn.
Wij kunnen ons voorstellen dat de plaats waar de straat wordt gerealiseerd flexibel wordt geregeld. Maar wat wij wel bepleiten is dat de mogelijkheden worden beperkt. Bij de uiteindelijke keuze zal sprake moeten zijn van een locatie waarbij sprake is van doorzicht van de Grote Markt naar de Nieuwe Markt. De keten van pleinen Vismarkt - Grote Markt? Nieuwe Markt moet daadwerkelijk kunnen worden ervaren, anders dreigt de Nieuwe Markt te verworden tot een achterafplein waar men niet snel naar toe zal gaan.
In het verlengde van ons voorgaande commentaar moet naar onze mening het bestemmingsplan worden aangepast in die zin dat de aanduiding sba-ob op de plankaart dient te worden geschrapt en in combinatie daarmee de bijbehorende regels (2.1.2. Bouwregels, art. 4, sublid 4.2.2.: onderdeel c schrappen; en 2.1,4, afwijking van de bouwregels. art. 4 lid 4.4, onderdeel b schrappen).

Hoogachtend,
Ir. T.H.J. Sleyfer
Voorzitter Stichting Vrienden van de Stad Groningen

^top