Een toekomst voor het terrein van de voormalige suikerfabriek

1. Aanleiding
De gemeente biedt de mogelijkheid aan burgers en organisaties om plannen in te dienen voor het (tijdelijk) gebruik van het terrein van de voormalige suikerfabriek. Wij hebben als Stichting Vrienden van de Stad Groningen hier ook onze gedachten over laten gaan. We komen nu met het onderstaande voorstel.

2. Uitgangspositie
Voor de gemeente is uitgangspunt dat de plannen moeten gaan over tijdelijk gebruik. Dit omdat er voorlopig geen definitieve bestemming zal worden geregeld, mede om de ontwikkeling van Meerstad niet te frustreren.
Als Vrienden van de Stad Groningen zijn we echter van mening dat het initiatief van de gemeente weliswaar inspirerend en zinvol kan zijn, maar dat het te beperkt is. Dat de gemeente met de ontwikkeling van het terrein van de voormalige suikerfabriek geen concurrentie wil veroorzaken van andere al lopende plannen is zeer plausibel. Maar het is te gemakkelijk om voorlopig maar niets te doen.
Juist in een crisisperiode als nu is het zaak na te denken over kansen die er zijn voor Groningen en of het mogelijk is daar al op in te zetten. Op zijn minst heb je dan het voordeel dat, als het weer beter gaat, de plannen zover zijn dat je niet nog jaren nodig hebt om ze te bedenken en te ontwikkelen. Dat er ook nu kansen liggen zien we bv. aan de zojuist gestarte Energy Academy.
Wij hebben gezocht naar een (combinatie van) functie(s) met hoge potentie in Groningen, een functie die de moeite waard is om verder te ontwikkelen, een functie die veel ruimte vraagt en daardoor een goede plaats zou kunnen krijgen op het terrein van de suikerfabriek. We hebben voor ons plan deels aansluiting gezocht aan ontwikkelingen die al gaande zijn.

Ons plan laat de mogelijkheid voor tijdelijk gebruik zoals bedoeld met de prijsvraag onverlet, maar de periode kan dan korter zijn.

3. Het plan
Op het gebied van werkgelegenheid, de dienstverlening, het onderwijs, cultuur en ontspanning vervult Groningen een bovenstedelijke taak. Deze regionale uitstraling mist de sportsector (op voetbal en basketbal na) – een sector die door de deelname van de bevolking aanzienlijk genoemd moet worden maar de stedelijke functie niet te boven gaat.
Echter; Groningen heeft veel sectoren die bij samenbrengen voor een schaalsprong omhoog kunnen zorgen. Het gaat hierbij om wetenschap (gezondheid en bewegingsleer), beroepsopleiding (sport en gezondheid) en de sport zelf.

Ons plan behelst het ruimtelijk bijeenbrengen en versterken van al aanwezige functies op een breed terrein waarbij een groot aantal stedelijke actoren betrokken zijn.
Het betreft een complex voor sport, beweging en gezondheid, geïntegreerd met wetenschap en onderwijs.
Het gaat ons daarbij om (o.m.) de volgende functies:

* Voor de sport.
Een overdekt centrum voor actieve sport- en topsportbeoefening: met name de beoefening van atletiek, met de mogelijkheid van speelvelden voor tennis en basket- en volleybal op het middenterrein; en voor de passieve deelname een toeschouwerscapaciteit van 15000 zitplaatsen (met de mogelijkheid van projectie op megaschermen van elders gespeelde wedstrijden als bijv de Olympische spelen of wereldkampioenschappen voetbal). Bij het complex zijn ook buitenterreinen en –velden nodig.
Het Hoendiep biedt daarnaast de mogelijkheid voor de roeisport (t.b.v. training en onderzoek);

* Voor het onderwijs.
De opleidingen voor leraren, trainers en begeleiders, fysiotherapeuten, leergangen voor sportmanagement, voorlichting, sponsoring en promotie, bewegingswetenschappen en ontwikkeling van sportbeleid;

* Voor wetenschap en onderzoek.
De sportmedische wetenschap, Healthy Ageing, voeding, doping en medicijnen (een integratie van wetenschapsgebieden rond gezond lichamelijk functioneren) met de uit onderzoek voortvloeiende toepassing en behandeling (met name voor sporters) als mogelijkheid en beïnvloeding van de (ongezonde) lifestyle maar ook de ontwikkeling van sporttalent.

Ruimtelijk houdt dat in een sportcomplex in brede zin met onderwijs- en onderzoeksruimten waarbij faciliteiten als hotelaccommodatie, restaurants, een congreszaal en overige vergaderruimten beschikbaar zijn. Een onder het (eventueel gehele) complex aanwezige parkeergarage is niet alleen geschikt voor het bezoek aan het complex, maar ook als P+R locatie voor autoverkeer uit het westen van de provincie en Friesland. Door de aanwezigheid van spoor en weg zijn de condities gunstig voor een integrale ontsluiting naar het stadscentrum door trein/regiotram- en busverbindingen.
Als de plannen voor een kabelbaan van Euroborg naar het centrum doorgang zou vinden is zelfs te denken aan doortrekken naar het terrein van de suikerfabriek.

De omvang van het complex is aanzienlijk en veel groter dan die van de Euroborg. Inpassing in een ruime groene setting is zeer aan te bevelen, dat past ook bij het imago van gezondheid en sport.
De investering is navenant veel hoger dan van de Euroborg.. Voor de investering is gezien de plannen van het hoger onderwijs en de noordelijke investeringsagenda (van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN)) een basis aanwezig.
Gezien de grote betekenis van sport in de samenleving zal de publieke steun geen probleem zijn.

Met het bovenstaande plan wordt een schaalsprong gemaakt die van Groningen de sportstad van Noord-Nederland maakt en die aan de betekenis van sport in Nederland – geïntegreerd in een breed kader met onderwijs en wetenschap - meerwaarde toevoegt.
Ons plan gaat verder dan de ambities van Heerenveen, dat waar het om sport gaat, zich voornamelijk richt op schaatsen en wat de opleidingen betreft beroepsopleidingen biedt. Ons plan is daarnaast ondersteunend aan sportbeoefening al dan niet in verenigingsverband die veelal in de stadswijken een plek heeft (en daar ook moet blijven).

Vanwege de grote schaal van het project, eventueel t.z.t. verbonden met andere invullingen van het gebied, biedt maximale kansen om op voorhand duurzaam en zeer energiezuinig te bouwen. Wij denken daarbij met name aan het gebruik van diepe aardwarmte, voor de winning daarvan is immers inmiddels de concessie verkregen, precies in dit gebied.

4. Tijdelijke invulling
Het voorstel hierboven is gericht op een definitieve invulling. Op basis van een op te stellen masterplan kan echter het gebied gefaseerd worden ingericht. Hierdoor kunnen delen worden ingericht die reeds de definitieve functies krijgen (hoewel misschien niet direct in definitieve vorm), maar die ook tijdelijke functies kunnen krijgen. Zo zou er bijvoorbeeld een tijdelijke parkeervoorziening kunnen worden getroffen (die het liefst tevens een P+R functie krijgt) die wel op de definitieve plek ligt maar pas later echt wordt uitgebouwd, kunnen sportvelden voor de specifieke sporten zoals atletiek worden gerealiseerd, maar kunnen ook terreinen voorlopig worden gebruikt voor bijvoorbeeld circusterrein, muziekfestivals, fietscrossbaan. Vanwege de gewenste groene setting kan bij landschappelijke invulling vooraf zeker ook veel ruimte worden gegeven aan groene recreatie. Geleidelijk kunnen dan de functies binnen deze landschappelijke setting worden gerealiseerd.

5. Haalbaarheid
Als Vrienden van de Stad Groningen menen wij met een plan als voorgesteld een toekomstgericht plan te presenteren. Een plan dat tevens appelleert aan de potentie die Groningen heeft op het gebied van wetenschap, onderwijs en sport. Samenbrengen en samenwerken biedt naar onze mening extra kansen voor ontwikkeling.
Wij menen dat dit plan goed past in/extra groeipotentie geeft aan de ontwikkeling van kennisstad Groningen. In dat kader is immers de ambitie uitgesproken om een internationale kennismotor te worden op het gebied van ‘gezond opgroeien, veroudering en gezond ouder worden’. In het in dit kader gesloten ‘Akkoord van Groningen’ wordt een koppeling van ‘Groningen, City of Talent’ met sport en Healthy Ageing voorzien. Binnen Healthy Ageing is ‘sports and movement’ een van de dragende pijlers waarop door RUG/UMCG en Hanzehogeschool wordt geïnvesteerd.
Het is ons bekend dat op het terrein van het UMCG reeds bouwactiviteiten zijn gepland om invulling te geven aan Healthy Ageing. Deze plannen zijn echter op termijn onvoldoende gezien de ambities waarvoor uiteindelijk ca 2000 arbeidsplaatsen nodig zijn. Ontwikkeling in het door ons voorgestelde plan is op termijn dan ook zeker haalbaar.

Stichting Vrienden van de Stad Groningen
Thomas Sleyfer
Voorzitter

^top